اردهال در فاصله 35 کیلومترى غرب کاشان واقع شده است. در دوران اسلامى مردم اردهال به سبب وجود چند مزار مقدّس از امامزادگان شیعه و نزدیکى و پیوند آن با قم و روایت‏هاى تاریخى و مذهبى که در وصف قم و اطراف آن آمده، سرزمین اردهال را مقدّس مى‏شمارند و رشته کوه‏ها و ارتفاعات آنجا را «اردهار» یا «اردهال» یعنى کوه یا رشته کوه مقدّس نامیده‏اند.

در توصیف مقام این دیار که به اردهال مشهور است، امام رضا علیه السلام به موسی بن خزرج فرمودند: نعِمَ المُوِضَع وَراردَهارْ،خوب مکانی است اردهار. (تاریخ قم)

 اردهال پس از شهادت حضرت سلطان على ‏علیه السلام به «مشهد اردهال» و به سبب حُرمت تخته قالى که تمثیلى از پیکر پاک امامزاده است و آن را براى غسل تمثیلى به کنار نهر حمل مى‏کنند و بر آن آب مى‏ریزند، به «مشهد قالى» یا «مشهد قالى شویان» شهرت یافته است.

 مراسم قالى شویان

دومین جمعه مهر ماه هر سال بزرگان فین در حرم امامزاده سلطان على بن محمدالباقر ‏علیهماالسلام قالی متبرکه را از بزرگان روستای خاوه (یکی از روستاهای اطراف) تحویل می گیرند. قالی را با شور و حال وصف ناپذیری از صحن صفا به سوی نهر تاریخی شاهزاده حسین حرکت می دهند. در آن مکان اهالی فین با چوب دست هایشان آب نهر را به قالی می‌پاشند، سپس از مسیر دیگری قالی را با شور و حال سابق به صحن فینی ها می آورند و آن را به بزرگان تحویل می‌دهند و آنان قالی را در محفظه یی تا سال بعد نگاه می دارند.

 نزدیک به دوازده چوبدار در صحن شاهزاده حسین گرد هم می آیند و چوبهایشان را در هوا تکان می دهند و اشعار مذهبی می خوانند. به مرور اهالی فین با چوب هایشان برای شرکت در مراسم جمع می شوند. فینی ها وارد صحن صفا می شوند و با سر دادن ندای حسین حسین به خونخواهی امامزاده می پردازند. وقتی میزان نفرات به حد نصاب رسید هیات امنا گزارش هایی را در ارتباط با تعمیرات و سایر اقدامات عمرانی صورت گرفته به مردم ارایه می کنند. پس از قرائت گزارش ها، برنامه لغتنامه و مرثیه خوانی انجام می شود و بعد از آن مراسم قالیشویان آغاز می شود. گفتنی است از افرادی که مورد لعن قرار می گیرند یکی چراغ کوش کرمه  یا همان زرین کفش است که امامزاده را به شهادت رساند او بعد از شهید کردن حضرت به روستایی گریخت و به خانه پیرزنی رفت، چراغ خانه او را خاموش کرد و در تنور منزل او پنهان شد. اهالی بعد از مدتی او را یافته و به سزای عملش می رسانند.

بررسی های تاریخی نشان می دهد علت اینکه همه ساله دومین جمعه مهرماه جلالی مراسم قالیشویان برگزار می شود ریشه در آیین های مهرپرستی ایرانیان باستان دارد. با ظهور دین اسلام ، برخی از آیین های نیک ایرانیان همچون جشن نوروز در میان مسلمانان نیز رواج پیدا کرد و برخی از آیین ها در قالب ستنهای اسلامی ظهور کرد. واقعه شهادت حضرت علی بن محمدالباقر علیهماالسلام که در جمادی الثانی سال 106 قمری اتفاق افتاده همزمان با دومین هفته مهرماه سال شمسی بوده که آیین جشن و پایکوبی مهرگان در ایران برپا می شده است و همچنین مردم فین آیین خاصی به نام جشن آبریزان برگزار می کردند و به نظر می رسد به هنگام شهادت حضرت، مردم سرگرم برگزاری جشن بودند ولی به محض شنیدن خبر شهادت سراسیمه خود را به مشهد اردهال می رسانند و از آن سال به بعد همه ساله در همان تاریخ (دومین جمعه مهرماه) به احترام شهادت فرزند امام پنجم مراسم قالیشویان را که شباهتی با جشن آبریزان و آیین مهرگان دارد برگزار می کنند.

 

مردی از تبار حسین علیه السلام

سال 113 هجری قمری و در اوج خفقان حکومت بنی امیّه سلاسه ی امام محمّد باقر علیه السلام که «علی» نام داشت با دعوت اهالی منطقه «چهل حصاران» (کاشان امروزی) و «فین» به آن دیار نزول اجلال کرد تا شیعیان را مراد دل و خضر راه باشد. او فرزند بلافصل امام باقر علیه السلام و برادر امام صادق علیه السلام بود و در مدت اقامت خود از جانب دو امام مأمور به تبلیغ معارف اسلام بود. سنّ شریفش را تقریباً هنگام ورود به ایران مرکزی 30 سال ذکر کرده اند .

استقبال با شکوه مشتاقان در مسیر راه آن حضرت یاد آور استقبال مردم مدینه از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله بود که پیش کش نمودن بیش از نیمی از دشت سرسبز خوابق روستای خاوه اردهال به پای آن حضرت گواه این مدّعاست .

سه سال در منطقه ی کاشان و فین به تبلیغ معارف اسلام پرداخت و فصل تابستان که هوای کویر گرم و طاقت فرسا بود به روستای خاوه ی اردهال کوچ می کردند و مهمان اهل آن دیار بودند. نماز جمعه را در محلّی به نام مصلّا اقامه می کردند که میعادگاه عاشقانی بود که از ولایات جاسب، قم، اردهال، فین و چهل حصاران می آمدند.

تا اینکه بالاخره شب سیرتان، فروغ خورشید را برنتافتند و به خاموشی اش توطئه چیدند. در 27 جمادی الثّانی سال 116 هجری قمری که مصادف با اوائل مهر ماه بود، عمّال بنی امیّه اطراف خیمه گاه آن حضرت را محاصره کردند و جنگی نابرابر آغاز شد که بنابر اقوال ، 13 روز به طول انجامید.

در این جنگ نیروهای امامزاده سلطانعلی بسیاری از افراد دشمن را از بین می برند و در نهایت زرین کفش (حاکم اردهال ) حیله می اندیشد و چهل تن از زنان و دختران کلجاری را برهنه به میدان جنگ می فرستد که امامزاده عقب نشینی می کند و در پناه سنگی در «درّه ی ازناوه» به نماز و دعا می پردازد. در این هنگام افراد دشمن به حضرت سلطانعلی و یارانش، حمله می کنند و عاقبت آن بزرگوار غریبانه و در حال سجده نماز وصال چونان جدّ غریبش حسین علیه السلام، سر از بدنش جدا می شود و به شهادت نائل می گردد.

خبر شهادت به مردم کاشان و محله فین می رسد. مردم فین کاشان چوب و چماق به دست راه می افتند و به منطقه می‌رسند و دشمنان را نابود می کنند و امامزاده سلطانعلی را در قالیچه ای می پیچند و در نهری کنار شاهزاده حسین غسل داده و سر و سینه زنان در حالی که چوب و چماق به دست دارند در اردهال به خاک می سپارند. این تشییع جنازه رسم هر ساله شد که در جمعه ی دوم پاییز که به جمعه قالیشویان معروف شده عاشقان آن حضرت از گوشه و کنار جمع می‌شوند و به سوگواری می پردازند .

با وجودی که آن حضرت یکی از چهار امامزاده بلافصل و دارای تاریخ مستند در ایران است و فضائل و کرامات بسیاری از او سر زده است اما به علّت قرار گرفتن زیارتش در مسیری که شاهراه نیست و از دیدگاه علمی و تحقیقی هم کاری بایسته و شایسته آن حضرت انجام نشده است، ناشناخته مانده است .

حــریم حــضرت سلطانعلی صـفادارد                                  نــسیــم تـربـت او عطـر کـربــلا دارد      

به آب دیـده بــشوییم گـر دقـالـی را                                که هر چه دارد از آن قطعه بوریا دارد