شانزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد صبح امروز (پنجشنبه) با حضور حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در تهران آغاز به کار کرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنان بسیار مهمی در جمع 120 نفر از سران و مقامات کشورهای پنج قاره‌ی جهان، با اشاره به شرایط حساس گیتی و عبور جهان از یک پیچ تاریخی بسیار مهم و نشانه‌های بروز نظام نوین چندوجهی در مقابل نظام یک‌جانبه‌گرایی سلطه، به تبیین فرصت‌های نویدبخش پیش روی کشورهای مستقل و آرمان‌های اصلی کشورهای غیر متعهد و همچنین نشانه‌های لبریز شدن پیمانه‌ی صبر مردم جهان -به‌ویژه ملت‌های غرب- از ساختارهای معیوب، منسوخ، ناعادلانه و غیر دموکراتیک هندسه‌ی غلط بین‌المللی موجود پرداختند و تأکید کردند: جنبش عدم تعهد باید نقش جدیدی در شکل‌گیری نظم نوین بین‌المللی ایفاء کند و اعضای این جنبش می‌توانند با هم‌افزاییِ امکانات و ظرفیت‌های گسترده‌ی خود، برای نجات جهان از ناامنی و جنگ و سلطه‌گری نقشی تاریخی و ماندگار بیافرینند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به سخنان یکی از بنیانگذاران جنبش عدم تعهد که مبنای تشکیل این جنبش را، نه وحدت جغرافیایی یا نژادی و دینی، که «وحدت نیاز» خوانده بود، گفتند: امروز نیز با وجود پیشرفت و گسترش ابزارهای سلطه‌گری، این نیاز همچنان پابرجا است.
ایشان با یاداوری آموزه‌های اسلام که فطرت انسان‌ها را با وجود ناهمگونی‌های نژادی و زبانی و فرهنگی، همسان می‌داند، خاطرنشان کردند: این حقیقت تابناک دارای چنان ظرفیتی است که می‌تواند پایه و پشتوانه‌ی تشکیل جوامع آزاد و سرافراز و برخوردار از پیشرفت و عدالت شود و شالوده‌ریز همکاری‌های برادرانه‌ی ملت‌های گوناگون باشد.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر این که همکاری‌های بین‌المللی بر اساس چنین شالوده‌ای مبنای ارتباطات دولت‌ها بر پایه‌ی منافع سالم و مشترک و منافع انسانی خواهد بود، افزودند: این نظم آرمانی، در نقطه‌ی مقابل نظام سلطه قرار دارد که در قرن‌های اخیر، قدرت‌های سلطه‌گر غربی -و امروز دولت زورگو و متجاوز آمریکا- مدعی و مبلّغ و پیشقراول آن بوده‌اند و هستند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به زنده و پابرجا بودن آرمان‌های اصلی جنبش عدم تعهد پس از گذشت شش دهه، دست‌یافتن به این آرمان‌ها را پُرچالش، اما امیدآفرین و ثمربخش خواندند و خاطرنشان کردند: جهان با عبرت‌آموزی از تجربه‌ی تاریخی شکست سیاست‌های دوران جنگ سرد و نیز یک‌جانبه‌گراییِ پس از آن، در حال گذار به نظام بین‌المللی جدیدی بر پایه‌ی مشارکت همگانی و برابری حقوق ملت‌ها است که در چنین شرایطی، همبستگی کشورهای عضو جنبش عدم تعهد، از ضرورت‌ها است.
ایشان حفظ همبستگی و پیوند اعضای جنبش عدم تعهد در چهارچوب آرمان‌های مشترک را دستاوردی بزرگ خواندند و افزودند: خوشبختانه چشم‌انداز تحولات جهانی، نویدبخش یک نظام چندوجهی است که در آن، قطب‌های سنتی قدرت، جای خود را به مجموعه‌ای از کشورها و فرهنگ‌ها و تمدن‌های متنوع و با خاستگاه‌های گوناگون اقتصادی و اجتماعی و سیاسی می‌دهند و این جابه‌جایی تدریجی قدرت، فرصتی را برای کشورهای عدم تعهد به وجود آورده تا نقش مؤثر و شایسته‌ای را در عرصه‌ی جهانی بر عهده بگیرند و زمینه‌ی یک مدیریت عادلانه و واقعاً مشارکتی را در پهنه‌ی گیتی فراهم آورند.
رهبر انقلاب اسلامی، شرایط کنونی جهان را فرصتی تکرارنشدنی برای جنبش عدم تعهد دانستند و خطاب به سران این جنبش گفتند: سخن ما آن است که اتاق فرمان جهان نباید با دیکتاتوری چند کشور غربی اداره شود. باید بتوان یک مشارکت دموکراتیک جهانی را در عرصه‌ی مدیریت بین‌المللی شکل داد و تضمین کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه به تبیین مشکلات و ساختارهای معیوب و ناکارآمد نظام بین‌المللی کنونی، از جمله شورای امنیت پرداختند و تأکید کردند: شورای امنیت سازمان ملل دارای ساختار و سازوکاری غیر منطقی، ناعادلانه و کاملاً غیر دموکراتیک و یک دیکتاتوری آشکار و وضعیتی کهنه و منسوخ و تاریخ مصرف‌گذشته است.
ایشان افزودند: با سوء استفاده از همین سازوکار غلط است که آمریکا و همدستانش توانسته‌‌اند زورگویی‌های خود را در لباس مفاهیم شریف بر دنیا تحمیل کنند. آنها می‌گویند «حقوق بشر» و منافع غرب را اراده می‌کنند، می‌گویند «دموکراسی» و دخالت نظامی در کشورها را به جای آن می‌نشانند، می‌گویند: «مبارزه با تروریسم» و مردم بی‌دفاع روستاها و شهرها را آماج بمب‌ها و سلاح‌های خود می‌سازند.
رهبر انقلاب اسلامی به تقسیم‌بندی مردم جهان به شهروندان درجه‌ی یک و دو و سه از جانب آمریکا و دیگر قدرت‌های سلطه‌گر اشاره و خاطرنشان کردند: جان انسان در آسیا و آفریقا و آمریکای لاتین ارزان و در آمریکا و غرب اروپا گران قیمت‌گذاری می‌شود. امنیت آمریکا و اروپا مهم و امنیت بقیه‌ی بشریت بی‌اهمیت دانسته می‌شود. شکنجه و ترور اگر به دست آمریکایی و صهیونیست و دست‌نشاندگان آنها صورت گیرد، مُجاز و کاملاً قابل چشم‌پوشی است؛ به گونه‌ای که زشت‌ترین و نفرت‌انگیزترین رفتارها با زندانیان بی‌دفاع و بی‌وکیل و بی‌محاکمه در زندان‌های مخفی آنها، وجدان آنان را نمی‌آزارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تعریف کاملاً گزینشی و یک‌طرفه‌ی بد و خوب در نظام سلطه تأکید کردند: آنان منافع خود را به نام «قوانین بین‌المللی»، و سخنان تحکم‌آمیز و غیر قانونی خود را به نام «جامعه‌ی جهانی» بر ملت‌ها تحمیل می‌کنند و با شبکه‌ی رسانه‌ایِ انحصاریِ سازمان‌یافته، دروغ‌های خود را راست، و باطل خود را حق، و ظلم خود را عدالت‌طلبی وانمود می‌کنند و در مقابل، هر سخن حقی را که افشاگر فریب آنها است، دروغ و هر مطالبه‌ی برحقّی را یاغی‌گری می‌نامند.
ایشان با تأکید بر این که ادامه‌ی این وضعیت معیوب و پرزیان امکان‌پذیر نیست و همه‌ی ملت‌ها از این هندسه‌ی غلط بین‌المللی خسته شده‌اند، گفتند: جنبش 99درصدی مردم در آمریکا بر ضدّ کانون‌های ثروت و قدرت در آن کشور و اعتراض عمومی در کشورهای اروپای غربی به سیاست‌های اقتصادی دولت‌هایشان نیز نشان از لبریزشدن پیمانه‌ی صبر و تحمل ملت‌ها از این وضعیت است. پس باید این وضعیت نامعقول را علاج کرد.
رهبر انقلاب اسلامی پیوند مستحکم و منطقی و همه‌جانبه‌ی کشورهای عضو جنبش عدم تعهد را در یافتن راه علاج، بسیار مؤثر دانستند و با اشاره به نبود صلح و امنیت واقعی به عنوان یکی دیگر از مسائل حادّ جهان، خاطرنشان کردند: امروز خلع سلاح‌های کشتار جمعی و فاجعه‌بار یک ضرورت فوری و یک مطالبه‌ی همگانی است و آنهایی که سلاح‌های ضد بشریت را در زرادخانه‌های خود انبار می‌کنند، حق ندارند خود را پرچمدار امنیت جهانی قلمداد کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به نبود اراده‌ی جدی در کشورهای دارنده‌ی تسلیحات هسته‌ای، برای حذف این ابزارهای مرگبار از دکترین نظامی خود، هرگونه تصوری را مبنی بر این که سلاح هسته‌ای عامل رفع تهدید و شاخصی مهم در جایگاه سیاسی و بین‌المللی است، مردود و مطرود خواندند و گفتند: سلاح هسته‌ای نه تأمین‌کننده‌ی امنیت و نه مایه‌ی تحکیم قدرت سیاسی است، بلکه تهدیدی برای این هر دو است و حوادث دهه‌ی 90 قرن بیستم نشان داد که داشتن این تسلیحات نمی‌تواند رژیمی همانند شوروی سابق را هم حفظ کند.
ایشان تأکید کردند: جمهوری اسلامی ایران استفاده از سلاح هسته‌ای و شیمیایی و نظائر آن را گناهی بزرگ و نابخشودنی می‌داند و بر همین اساس، شعار «خاورمیانه‌ی عاری از سلاح هسته‌ای» را طرح کرده و به آن پایبند است.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر این که طرح این شعار از جانب جمهوری اسلامی ایران به معنی چشم‌پوشی از حق بهره‌برداری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و تولید سوخت هسته‌ای نیست، خاطرنشان کردند: استفاده‌ی صلح‌آمیز از این انرژی بر اساس قوانین بین‌المللی حق همه‌ی کشورها است و همه باید بتوانند از این انرژی سالم در مصارف گوناگون حیاتی کشور و ملتشان استفاده کنند و در اِعمال این حق، وابسته‌ی به دیگران نباشند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به حرکت مرموز چند کشور غربیِ دارنده‌ی سلاح هسته‌ای و استفاده‌کننده از آن، برای ایجاد انحصار در تولید و فروش سوخت هسته‌ای افزودند: طنز تلخ روزگار ما آن است که دولت آمریکا که دارنده‌ی بیشترین و مرگبارترین سلاح‌های هسته‌ای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی و تنها مرتکب به‌کارگیری آن است، امروز می‌خواهد پرچم مخالفت با اشاعه‌ی هسته‌ای را به دوش بگیرد. در حالی که مجموعه‌ی فریبگر آمریکا و شرکای غربی‌اش، استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را برای کشورهای مستقل بر‌نمی‌تابند و حتی با تولید سوخت هسته‌ای برای رادیوداروها و دیگر مصارف صلح‌آمیز انسانی، ستیزه‌گری می‌کنند.
رهبر انقلاب اسلامی به بهانه‌ی دروغین آمریکا و چند کشور غربی در خصوص نگرانی از تولید سلاح هسته‌ای در ایران اشاره کردند و گفتند: من تأکید می‌کنم که جمهوری اسلامی هرگز در پی تسلیحات هسته‌ای نیست و نیز هرگز از حق ملّت خود در استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای چشم‌پوشی نخواهد کرد. شعار ما «انرژی هسته‌ای برای همه و سلاح هسته‌ای برای هیچ کس» است. ما بر این هر دو سخن پای‌خواهیم فشرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای شکستن انحصار چند کشور غربی در تولید انرژی هسته‌ای در چهارچوب معاهده‌ی عدم اشاعه را به سود همه‌ی کشورهای مستقل و از جمله کشورهای عضو جنبش عدم تعهد دانستند و خاطرنشان کردند: تجربه‌ی سه دهه ایستادگی موفقت‌آمیز در برابر زورگویی‌ها و فشارهای همه‌جانبه‌ی آمریکا و متحدانش، جمهوری اسلامی را به این باور قطعی رسانده است که مقاومت یک ملت متحد و دارای عزم راسخ، قادر است بر همه‌ی خصومت‌ها و عنادها فائق آید و راه افتخارآمیز به سوی هدف‌های بلند را بگشاید.
ایشان پیشرفت‌های همه‌جانبه‌ی کشور در دو دهه‌ی اخیر و در شرایط تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی و تهاجم تبلیغاتی را گواه بارز نتیجه‌ی ایستادگی ملت ایران دانستند و افزودند: تحریم‌هایی که یاوه‌گویان آن را فلج‌کننده نامیدند، نه‌تنها ما را فلج نکرده است و نخواهد کرد، بلکه گام‌های ما را محکم‌تر و همت ما را بلندتر و اطمینان ما را به درستی تحلیل‌های خود و نیز به توانایی درونزای ملّتمان راسخ‌تر کرده است و ما یاری خداوند را در این چالش‌ها بارها و بارها به چشم دیده‌ایم.
مسئله‌ی بسیار مهم و در عین حال دردآور جامعه‌ی بشری، یعنی فلسطین، بخش دیگری از سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع سران و مقامات کشورهای عضو جنبش عدم تعهد بود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به توطئه‌ی وحشتناک غربی‌ها با سردمداری انگلیس در غصب یک کشور مستقل و دارای شناسنامه‌ی روشن تاریخی به نام فلسطین و جنایات سران سیاسی و نظامی رژیم غاصب صهیونیست، در مدت بیش از شصت‌وپنج سال افزودند: رژیم صهیونیستی که با به‌راه‌انداختن جنگ‌های فاجعه‌بار و کشتار مردم و اشغال سرزمین‌های عربی و سازماندهی تروریسم دولتی در منطقه و جهان، ده‌ها سال ترور و جنگ و شرارت به راه انداخته، ملت فلسطین را که برای إحقاق حق خود بپاخاسته و مبارزه می‌کنند، تروریست می‌نامد و شبکه‌ی رسانه‌های متعلق به صهیونیزم و بسیاری از رسانه‌های غربی و مزدور نیز این دروغ بزرگ را تکرار می‌کنند و سردمداران سیاسی مدّعی حقوق بشر هم با بستن چشمان خود بر این همه جنایت، از آن رژیم فاجعه‌آفرین حمایت کرده و در نقش وکیل‌مدافع آن ظاهر می‌شوند.
ایشان با تأکید بر این که همه‌ی راه‌هایی که غربی‌ها و وابستگان آنها برای «حل مسأله‌ی فلسطین» پیشنهاد کرده و پیموده‌اند، غلط و ناموفق بوده است و در آینده نیز چنین خواهد بود، بار دیگر به راه حل عادلانه و کاملاً دموکراتیک جمهوری اسلامی ایران اشاره کردند و گفتند: بر اساس این راه حل، همه‌ی فلسطینی‌ها، چه ساکنان کنونیِ آن و چه کسانی که به کشورهای دیگر رانده شده و هویت فلسطینی خود را حفظ کرده‌اند، اعم از مسلمان و مسیحی و یهودی، در یک همه‌پرسی عمومی با نظارتی دقیق و اطمینان‌بخش، شرکت و ساختار نظام سیاسی این کشور را انتخاب خواهند کرد و در چنین شرایطی است که صلح برقرار خواهد شد.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه، پندی خیرخواهانه به سیاستمداران آمریکایی دادند که همواره مدافع رژیم صهیونیستی هستند: این رژیم تاکنون برای شما دردسرها و هزینه‌های بیشمار داشته است و چهره‌ی شما را در میان ملت‌های منطقه منفور و شما را در چشم آنان شریک جنایات صهیونیست‌های غاصب معرفی کرده است. بیایید به پیشنهاد جمهوری اسلامی درباره‌ی همه‌پرسی بیندیشید و با تصمیمی شجاعانه خود را از گره ناگشودنی کنونی نجات دهید. بی‌شک مردم منطقه و همه‌ی آزاداندیشان گیتی از این اقدام استقبال خواهند کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنان خود به پرمعنی بودن نشست سران جنبش عدم تعهد در تهران در شرایط کنونی اشاره و خاطرنشان کردند: اعضای این جنبش با هم‌افزایی امکانات و ظرفیت‌های گسترده‌ی خود می‌توانند برای نجات جهان از ناامنی و جنگ و سلطه‌گری نقشی تاریخی و ماندگار بیافرینند.
ایشان رسیدن به این هدف بزرگ را منوط به همکاری‌های همه‌جانبه‌ی اعضای جنبش عدم تعهد و انتقال تجربیات دانستند و تأکید کردند: باید عزم‌هایمان را راسخ کنیم. به هدف‌ها وفادار بمانیم. از اخم قدرت‌های زورگو نترسیم و به لبخند آنان دل خوش نکنیم. اراده‌ی الهی و قوانین آفرینش را پشتیبان خود بدانیم. به شکست تجربه‌ی اردوگاه کمونیستی در دو دهه‌ی پیش و شکست سیاست‌های به‌اصطلاح لیبرال‌دموکراسی غربی در حال حاضر، با چشم عبرت بنگریم و بالاخره سقوط دیکتاتورهای وابسته به آمریکا و همدست رژیم صهیونیستی در شمال آفریقا و بیداری اسلامی در کشورهای منطقه را فرصتی بزرگ بشماریم.
رهبر انقلاب اسلامی در پایان سخنان خود در جمع سران و مقامات 120 کشور عضو جنبش عدم تعهد با تأکید بر لزوم تشکیل دبیرخانه‌ای فعال و پرانگیزه برای جنبش، خاطرنشان کردند: ما می‌توانیم به ارتقاء «بهره‌وری سیاسی» جنبش عدم تعهد در مدیریت جهانی بیندیشیم. می‌توانیم برای تحول در این مدیریت، سندی تاریخی تهیه کنیم و ابزارهای اجرایی آن را فراهم نماییم. می‌توانیم حرکت به سمت همکاری‌های مؤثر اقتصادی را طراحی و الگوهای ارتباط فرهنگی میان خود را تعریف کنیم.
